Mỗi khối thông tin đều chứa thông tin về thời gian khởi tạo và được liên kết tới khối trước đó, kèm một mã thời gian và dữ liệu giao dịch. Blockchain được thiết kế để chống lại việc thay đổi của dữ liệu: Một khi dữ liệu đã được mạng lưới chấp nhận thì sẽ không có cách nào thay đổi được nó.
 |
| Công nghệ blockchain |
Blockchain được đảm bảo nhờ cách thiết kế sử dụng hệ thống tính toán phân cấp với khả năng chịu lỗi byzantine cao. Vì vậy sự đồng thuận phân cấp có thể đạt được nhờ Blockchain. Vì vậy Blockchain phù hợp để ghi lại những sự kiện, hồ sơ y tế, xử lý giao dịch, công chứng, danh tính và chứng minh nguồn gốc. Việc này có tiềm năng giúp xóa bỏ các hậu quả lớn khi dữ liệu bị thay đổi trong bối cảnh thương mại toàn cầu.
Blockchain đầu tiên được phát minh và thiết kế bới Satoshi Nakamoto vào năm 2008 và được hiện thực hóa vào năm sau đó như là một phần cốt lõi của Bitcoin, khi công nghệ blockchain đóng vai trò như là một cuốn sổ cái cho tất cả các giao dịch. Qua việc sử dụng mạng lưới ngang hàng và một hệ thống dữ liệu phân cấp, Bitcoin blockchain được quản lý tự động. Việc phát minh ra blockchain cho Bitcoin đã làm cho nó trở thành loại tiền tệ kỹ thuật số đầu tiên giải quyết được vấn đề double spending (chi tiêu gian lận khi 1 lượng tiền được dùng 2 lần). Công nghệ này của Bitcoin đã trở thành nguồn cảm hứng cho một loạt các ứng dụng khác.
Công nghệ blockchain tương đồng với cơ sở dữ liệu, chỉ khác ở việc tương tác với cơ sở dữ liệu. Để hiểu blockchain, cần nắm được năm định nghĩa sau:
- Chuỗi khối (blockchain),
- Cơ chế đồng thuận phân tán (decentralized consensus),
- Tính toán tin cậy (trusted computing),
- Hợp đồng thông minh (smart contracts)
- Bằng chứng công việc (proof of work).
Nói bình dân, để dể hiểu hơn về Blockchain hãy tưởng tượng trường hợp sau?
Nếu A có thể dễ dàng thanh toán 500K vào tay B là hoàn tất giao dịch, không cần người thứ ba làm chứng thì việc chuyển tiền ảo trên mạng lại phát sinh nhiều vấn đề.Đầu tiên, vì là dạng thức ảo, A sau khi chuyển cho B hoàn toàn có thể dùng chính chỗ tiền ảo đó chuyển cho C, hoặc cho cả trăm người khác. Hiện tượng này gọi là double spending - một đơn vị tiền ảo sử dụng hai lần. --> Cách giải quyết vấn đề này là ghi chép lại các giao dịch và cập nhật khi cần thiết thông qua ledger - sổ cái, như cuốn sổ ghi chép ở cửa hàng tạp hóa.
Vậy khi A chuyển tiền cho B, sổ cái sẽ cập nhật A (-500K) và B (+500K) để A không thể chuyển số tiền đó cho ai được nữa. Sổ cái này đương nhiên phải cần bên thứ ba giữ giúp và phụ trách ghi chép. Lúc này lại phát sinh vấn đề mới: liệu ta có tin được người giữ sổ không? và có chắc họ ghi chép trung thực và không can thiệp sổ sách, tự thêm bớt gì vào các giao dịch không?
Và vì sao chuyển tiền là “chuyện hai người”, không cần “người thứ ba” xen vào mà giao dịch điện tử lại phức tạp vậy? Chưa kể A và B còn phải trả công cho người giữ sổ, chứ có ai “làm chùa” bao giờ.
Có cách nào để chuyển phiên bản số nhanh mà không cần người làm chứng như trường hợp đời thật hay không? Câu trả lời chính là blockchain.
Giải pháp của blockchain là đem cuốn sổ ghi chép đó sao ra nhiều bản và lưu trữ trên nhiều máy tính khác nhau cùng tham gia một mạng lưới.
Khi có giao dịch gì mới, tất cả các cuốn sổ đều được cập nhật. Từ lúc này, một giao dịch chỉ được xem là hợp lệ khi nó khớp với lịch sử giao dịch đã được ghi nhận trên toàn bộ các sổ cái nói trên.
Giả sử A không còn xu nào trong tài khoản mà vẫn làm động tác chuyển tiền cho B, giao dịch sẽ không được chấp nhận vì không khớp với thông tin trên các sổ còn lại trong hệ thống.
Cách duy nhất để qua mặt cơ chế kiểm tra này là chỉnh sửa thông tin trên tất cả các sổ cái (ledger) trong hệ thống. Điều khả thi trên lý thuyết nhưng không bao giờ làm được trên thực tế, khi các mạng blockchain có thể gồm hàng ngàn máy tính cùng tham gia.
Tương tự, dù ai cũng có sổ cái trong tay nhưng không thể chỉnh sửa hay gian lận, vì thông tin mới sẽ luôn được đối chiếu với bản ghi trong toàn hệ thống.
Blockchain có thể được áp dụng để kiểm soát giao dịch tiền kỹ thuật số (còn gọi là bitcoin) và hàng trăm đồng tiền "ăn theo" khác đang hoạt động, hoặc giao dịch bất kỳ thứ gì có giá trị từ hồ sơ, các bản lưu thông tin đến hàng hóa hay hợp đồng... và đó là lý do vì sao blockchain có thể thay đổi thế giới công nghệ.
Thực tế mỗi giao dịch thông qua blockchain sẽ được ghi chép lại thành một block. Sau khi được các máy tính tham gia mạng lưới (gọi là node) xác minh hợp lệ (không bị double spending), block này sẽ được ghép vào chuỗi (chain) các giao dịch trước đó (tức các block khác) tạo thành blockchain.
Blockchain cứ thế dài ra và các block đã đưa vào sẽ ở đó vĩnh viễn, không chỉnh sửa được. Các node tham gia mạng lưới sẽ tự động tải toàn bộ blockchain về - tức hành động “mỗi người giữ một sổ cái” - để kiểm tra, đối chiếu trong ví dụ kể trên.
Cơ chế cập nhật sổ cái, so sánh và đồng bộ trên thực tế là các thuật toán lập trình phức tạp, đòi hỏi máy tính cấu hình mạnh tham gia giải quyết. Các máy tính tham gia mạng blockchain sau khi xác minh một giao dịch sẽ nhận được phần thưởng (trong trường hợp bitcoin là nhận được bitcoin - hoạt động được gọi là “đào”).
Tới đây chắc chắn bạn đã hiểu được blockchain là gì rồi nhé, nghe thì ghê chứ vẫn chất chẳng có gì phức tạp !
Tương lai và ứng dụng của blockchain
Ngành vận tải biển
Maersk là công ty vận tải biến lớn nhất thế giới vừa qua đã hoàn tất việc thử nghiệm ứng dụng blockchain vào theo dõi hàng hóa. Bài kiểm tra không chỉ có Maersk mà còn bao gồm sự tham gia của đại diện Hải quan Hà Lan và Bộ An Ninh Nội Địa Hoa Kỳ. Công nghệ blockchain đảm bảo độ tin cậy thông qua chữ ký điện tử được mã hóa giúp cho việc bỏ sót hoặc gian lận hàng hóa trong quá trình vận chuyển trở nên khó khăn hơn và giảm thời gian trung chuyển hàng hóa.
Ngành ngân hàng
Bất chấp sự phức tạp của nó, ngành ngân hàng vẫn bị ám ảnh bởi các hệ thống chậm chạp có thể mất hàng giờ hoặc vài ngày để xác nhận các giao dịch cơ bản như bán cổ phiếu hoặc chuyển tiền. Tuy nhiên, việc Barclays tiến hành một giao dịch đột phá (liên quan đến xuất khẩu bơ) bằng việc sử dụng công nghệ blockchain vào năm 2016 cho thấy điều này đang dần thay đổi. Trong tương lai gần, sự gia tăng tốc độ dịch vụ ngân hàng sẽ đi liền với sự gia tăng số lượng nhà môi giới và phòng thanh toán bù trừ đóng cửa. Các ngân hàng lớn thậm chí đang dự kiến sử dụng blockchain để làm lại hệ thống SWIFT - được sử dụng trong cách giao dịch liên ngân hàng toàn cầu.
Ngành tạp hóa
Có thể bạn sẽ không ngờ rằng Walmart là một trong những doanh nghiệp tiên phong sử dụng blockchain, nhưng gã khổng lồ bán lẻ này đã sử dụng blockchain từ năm 2016 để theo dõi nguồn lợn nhập từ Trung Quốc đến Mỹ. Trong tháng 8, một nhóm nông dân ở tiểu bang Arkansas đã in mã QR trên thùng đựng thịt gà để theo dõi giao dịch. Tất cả những ứng dụng này đều giúp nhà cung cấp giảm thiểu số lượng thực phẩm bị hư hỏng và ngăn chặn bệnh dịch tràn lan.
Ngành luật pháp
Tất cả các bản thỏa thuận từ bán nhà cho đến hợp đồng lao động đều yêu cầu có sự tham gia của luật sư và tòa án. Hiện nay, nhiều công ty đang thử nghiệm sáng kiến hợp đồng thông minh - một ứng dụng của công nghệ blockchain - để giảm thiểu thủ tục. Cụ thể, hệ thống sẽ là nơi tiếp tiếp nhận chìa khóa an toàn của người cho thuê nhà và tiền của người đi thuê nhà. Nếu thời hạn giao nhận chìa khóa và tiền không trùng khớp thì hợp đồng sẽ không được thực thi. Hiện nay, các luật sư có thể chưa lo lắng vì hợp đồng thông minh vẫn còn là một khái niệm mới lạ, nhưng điều này có thể thay đổi sớm, đặc biệt là khi các tiểu bang như Arizona thông qua luật xác nhận hợp đồng thông minh là hợp lệ.
V.V...
Blockchain đã và đang cho thấy rất nhiều hứa hẹn trong việc thay đổi quan niệm về cách kinh doanh mà chúng ta đã quen. Kết quả cuối cùng sẽ làm việc tốt hơn để thay thế mô hình kinh doanh truyền thống, tạo ra các hệ thống cho phép người sử dụng hàng ngày hợp tác tốt hơn.
Tác động của việc áp dụng rộng rãi có thể là sự gánh nặng khốc liệt cho nhiều tập đoàn khổng lồ trên toàn thế giới.
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét